Tag Archief van: transities

minder auto's meer fatbikes

De toekomst van complexe besluitvorming

Dialoog met desnoods duizenden deelnemers over een complex onderwerp? Doen we al sinds 2020.Ons werk met on- en offline dialoogconstructies in drie middelgrote steden afgelopen vier jaar, leidde tot onderstaande LinkedIn post van Harry over de toekomst van complexe besluitvorming. Op LinkedIn gepost in drie delen. Hier samen weergegeven. Datum: 31 okt 2024.

democratietransitie

Hier mijn testament
.
Organisatie: Transitiefocus Rotterdam
Inschrijver: Harry te Riele,
Titel inschrijving: Inzet intelligence of the crowd voor complexe besluitvorming
.
Je organisatie: Transitiefocus combineert grondige kennis van transities met begrijpen van het individu. Harry te Riele is één van de grondleggers van het transitiedenken. Esther van der Valk is zeer ervaren in psycho-sociale dynamiek rond personen, teams en organisaties. Samen begeleiden ze netwerken die diepgaand moeten veranderen, bijvoorbeeld op weg naar duurzamer routines. Hun lab was de zuid-Nederlandse landbouw afgelopen elf jaar.
.
Onderwerp: Door de inzet van grote groepen betrokkenen bij complexe besluitvorming (eerder duizenden dan tientallen), worden veel gedetailleerdere besluiten mogelijk, wordt polarisatie door een gemeenschap zelf gedempt, stijgt de tevredenheid over besluitvorming met sprongen – niet in de laatste plaats bij populistische partijen, en groeit het vertrouwen tussen overheden en de samenleving sterk. Door Nederlandse software in te zetten blijven (tussen)resultaten van online gevoerde, anonieme dialogen over complexe onderwerpen uit handen van commerciële partijen en buitenlandse staten. Door online dialogen in wisselwerking te brengen met een cognitief gevarieerde, kleine reflectiegroep, kunnen tussenresultaten breed worden geduid. Als parallel hieraan ontwerpers (bijv architecten en planologen) werken, kunnen die met betrokkenen overleggen tot bijv op postcodeschaal. De tienduizenden antwoorden op beleidsvragen en reacties daarop blijken een krachtige steun voor politieke besluitvorming, waarbij voorkomen wordt dat kleine pressiegroepen op het moment supreme een politiek debat kapen. Dit hebben we getest in Tilburg, Roosendaal en Lelystad, met extreem hoge waarderingscijfers.

Visie: Nederlandse democratische routines hebben sinds eind jaren 1980 grote moeite met duurzaamheidstransities. Landbouw en energievoorziening zijn voorbeelden. Het maakt niet zo veel uit of links, midden of rechts aan de bal is. Daar we voor een herinrichting van ons land staan, zullen we besluitvormingsroutines moeten vinden die transities wél faciliteren. Ethisch is het doel de maatschappelijke schade tijdens overgangsperioden zo klein mogelijk te houden – psychologisch, sociaal, materieel en economisch. Ingrediënten voor next-level besluitvorming zijn volgens ons het kunnen hanteren van variëteit en complexiteit, het verkrijgen van steun van een gemeenschap, het gebruiken van de almaar dóórgaande emancipatie van individuen, het hoorbaar maken van de stem van het midden, het kunnen monitoren van lange-termijn processen, het kunnen omgaan met polarisatie, de inzet van ICT en het herstellen van vertrouwen. Stel je slechts een kleine groep burgers bloot aan een toxisch wordende maatschappelijke discussie, dan is dit ethisch onjuist. Bovendien zijn kleine groepen slechts bij toeval in staat complexe problemen op te lossen. We werken aan infra voor doorlopende dialoog tussen overheden en gemeenschap
.
Impact op samenleving: Als we op basis van onze ervaringen van afgelopen vier jaar in de middelgrote steden Tilburg, Roosendaal en Lelystad een staande infrastructuur opzetten voor dialoog over kleine en grote onderwerpen, kan de maatschappelijke schade in tijden van de transities die gaande zijn en nog op stapel staan, veel kleiner blijven. Tijdens maatschappelijke transities ontstaan niet zelden criminogene situaties. Ze leidden ook in ons land tot dramatische gebeurtenissen en scheidslijnen die naar verwachting nog generaties lang voelbaar blijven. Vernieuwen we onze democratische routines niet, dan blíjven ze slecht in staat transities te faciliteren en valt de steun ervoor weg. Het denken over scenario’s daarna laten we aan de lezer. We staan voor een periode van variatie en selectie in democratische besluitvorming, waarbinnen het zogenaamde Burgerberaad slechts een vroege variant is. Dat het beter, (veel) goedkoper en stabieler kan, hebben we afgelopen vier jaar aannemelijk gemaakt. Mochten democratische experimenten zoals wij die uitwerken opschalen, dan brandt er echter – net als bij veel andere transities – een gevecht los over die vernieuwing. In de woorden van een D66-raadslid in Tilburg, 2021: “Meneer Te Riele, ik ben reuze voor bestuurlijke vernieuwing maar wij zijn de baas.” Mijn antwoord was destijds: “Er is niet enkel een Warmtetransitie gaande (het onderwerp waar het destijds over ging), maar ook een besluitvormingstransitie. Ze loopt echter in een ander tempo.

Slaagt de vernieuwing van de Nederlandse democratie niet, dan acht de schrijver dezes de kans reëel op ontwrichtende gevolgen voor de Nederlandse cultuur van persoonlijke vrijheid, samenwerking, persoonlijke ontwikkeling, zorgzaamheid en veiligheid.
.
Wat wil je aanpakken: De software die we gebruiken is Nederlands en afkomstig van een start-up. De servers staan in Europa. De werkwijze is ISO gecertificeerd, ook rond privacy, logging, hackingsgevaar e.d. Willen we naar een staande infra voor besluitvormingsdialogen, dan moet de software groeien in robuustheid, inzetbaarheid van visuele middelen (reels, visualisaties, audio, automatische vertaling, toegankelijkheid voor niet-westerse culturen etc), taalprocessing (AI) en andere data-analysemogelijkheden. Dat is een technisch aspect en dat kost geld. Belangrijker is misschien nog de culturele en organisatiekant van opschaling van onze werkwijze. Onze ervaring is dat ze politieke portefeuillegrenzen perforeert en de individuele macht van besluitvormers – voor hun eigen idee – soms erodeert. De rol van besluitvormers zal erdoor veranderen richting check of dialogen correct zijn gevoerd en bijvoorbeeld oplossingen aandragen voor het uitgevraagde beleidsprobleem. In elke overheidslaag ontstaat ermee een relatief soepel lopend machientje dat ambtenaren, politici, specialisten, ontwerpers en gemeenschap in gelijke mate en tempo opwarmt op weg naar een besluit. Deze richtingsontwikkeling kan gerust een jaar of dertig in beslag nemen. Het ligt voor de hand om bijvoorbeeld jaarlijks een evenement te organiseren over de staat van vordering met de gangbare transitie-kernvragen als: 1) gaan we met elkaar ongeveer de goede kant uit, 2) gaan we snel genoeg, 3) graven we diep genoeg en 4) waar moeten we komende jaren speciaal aandacht voor hebben? Ik weet niet zeker of het Rijk goed in staat is om deze transitie in goede banen te leiden. Persoonlijk denk ik dat een combinatie van decentrale overheidslagen betere kaarten heeft. Dat daarbij doorlopend contact is met landen en transnationale overheden die ook op zoek zijn naar nieuwe besluitvormingsroutines, spreekt vanzelf. Een decennium met tien jaarlijks events voor uiteenlopende groepen in de samenleving (landbouw, RO, onderwijs, zorg, etc) en met als conclusie De Stand van het Land, zou al helpen, vermoed de schrijver dezes. Ach, hier is nog veel meer over te zeggen.
Meegestuurde docs:
– Youtube https://lnkd.in/e9Q-Ed7w, gemaakt door gemeente tilburg
– slide serie van Esther van der Valk en Harry te Riele: Roosendaal/Het Gesprek/eindrapport deel I
– artikel ‘Het Burgerberaad Voorbij‘, gepubliceerd in twee vaktijdschriften, uitg. Aeneas
na telefonisch overleg met Rosalie van de Wubbo Ockels Innovatieprijs.

Hoe staat het met jóuw TQ?

Palau de la Musica Catalana by Jiuguang Wang

Een vloeibare organisatie

transities en transitiestrategieen

Onze video (re-edit March Penguins) richting 30.000 views

Onze video (re-edit van de film March of the penguins) voorbij de 35.000 views

Harry maakte een re-edit van The March of the Penguins. 3,5 minuut allegorie voor de wijze waarop hij naar transities en transitiestrategieën kijkt. Op het moment van schrijven is die 35.000 keer bekeken. Op Twitter oogstte de film ‘must-see‘ comments. Uit een mail van een bestuurder van een middelgrote onderneming aan ons: ‘Ik heb dit de afgelopen week aan ons hele MT laten zien.’ Eén van de boodschappen van de video: In tijden van transitie reize men licht. Zet je speakers gerust open.Veel kijk- & denkplezier.

Weerstand in transities

Weerstand & transitie

 

Weerstand in transities

Ik spreek een wethouder.
Na zorgvuldige afweging is besloten de frequentie van de afvalinzameling aan te passen.
En nee, het wordt niet méér keer per week.
Burgers worden ingelicht, website aangepast en de nieuwe dienstregeling kan van start.
In week één krijgt de gemeente meer dan honderd telefoontjes met klachten & vragen. De ambtenaren schrikken zich rot en schieten in een kramp.
Wat doe je als verantwoordelijk wethouder?
Mijn wethouder blijft opmerkelijk rustig onder deze reacties. Hij legt zijn ambtenaren uit dat verandering altijd verwarring oplevert en gewenning vraagt. ‘Want over een half jaar evalueren we deze wijziging met elkaar. Tussendoor letten we natuurlijk wel op of er geen signaal tussen zit waar we direct actie op móeten nemen. Voorts laten we iedereen duidelijk merken dat we elke suggestie gehoord hebben en bijhouden.
Maar het op een rustige en communicatieve manier omgaan met de ‘boosheid’ en onze eigen paniekreflex is iets dat we moeten leren. We hebben een goed verhaal, maar zijn niet onfeilbaar natuurlijk. En vergeet niet dat we veel meer inwoners hebben die níet klagen’.

Ik vind dit in het klein een mooi voorbeeld van krachten die ook in grote transities loskomen. Je probeert een veranderpad zo goed mogelijk in te zetten en er ontstaat direct tegengeluid. Draag je eigen verhaal rustig en zelfbewust uit. Pareer, zeker in het begin, degenen die rauw en vanuit hun heup schietend online reageren. En geef de rest van de samenleving een tijdje om zich te herinstellen op de nieuwe werkelijkheid. Draag uit dat je niet onfeilbaar bent en dat je de tegengeluiden wel degelijk hoort.
Het rustig uithouden tegen de initiële weerstand, het steunen van elkaar op basis van een doordacht verhaal en het overbrengen van dat verhaal naar buiten is een grote succesfactor in het omgaan met maatschappelijke weerstand. Ook als het schaalniveau een orde hoger is.

Als je één hoekje van een samenleving wijzigt, kost het tijd totdat de rest zich herpositioneert tot alles weer klopt.

Transitiefocus is betrokken bij een zorginstelling in Noord-Brabant. Sinds 1 januari 2015 stijgt de druk daar natuurlijk sterk in het primaire proces door de nationale stelselomkering en de bezuinigingen. Nog maanden nadien is het nodig om alles aan elkaar te improviseren zodat geen zorgvrager tussen wal en schip valt. Deze druk dringt maandenlang het grote verhaal van de zorgtransitie naar de achtergrond. Trekkers en leiders die dáármee bezig zijn worden of opgeslokt door de waan van de dag of voelen zich plots eenzaam.

Op zo’n moment wordt het tijd voor het MT én de medewerkers om achter zijn trekkers en leiders te gaan staan.
‘Jazeker, 1 januari 2015 was een waterscheiding. Maar er is een veel grotere agenda gaande, ingezet al eind jaren 1970, die nog minstens twintig jaar voortduurt. Alleen als we doorlopend dat grote verhaal erbij vertellen, snappen mensen wat er gaande is en waarom we doen wat we doen.’ En zo komen de trekkers en leiders niet met een burn-out op de bank terecht, maar krijgen ze de plek en de ruimte die ze verdienen in de organisatie.
Een gezamenlijke veerkracht, een gezamenlijk op te bouwen verhaal zorgt dat je de tegendruk uit de buitenwereld zelfbewust en verstandig kunt pareren.
En soms is weerstand een teken dat je de juiste issues raakt: ‘het doet er toe’ gezien de reactie uit de samenleving.

Nederland is écht een ander land aan het worden.
En wijzelf nemen daar een stukje in voor onze rekening.
‘Wie doet er mee?’

Snowden & veerkracht

cached

De Volkskrant citeert Edward Snowden op 22 januari 2015: ‘Europese leiders voelen een verantwoordelijkheid om onze veiligheid te garanderen, maar hun reactie is fout. Hun antwoord is méér staatsbemoeienis, mínder privacy en minder meningsuiting. Ze zouden moeten nadenken over manieren om meer veerkracht in onze samenleving te creëren’. Wij steunen Edward hierin. In zijn lezing bij het afscheid van Mariet Paes, benoemde Harry de ‘weerbare mens’ in tijden van transitie.

‘Weerbare mensen en een wendbare samenleving’ –

een verlangen of bittere noodzaak

in tijden van deep change?

 

We zijn de afgelopen zestig jaar gewend geraakt zowat van alles uit handen te geven. Core competences heet dat op het laatst. Systemen kunnen op die wijze uiterst efficiënt worden ingericht. Core competence denken kan zolang ons vertrouwen in de ander en in de staat groot is en effecten van vernieuwingen vrij goed modelleerbaar blijven. Maar tijden veranderen nu snel. Veel systemen kraken en piepen en ze lijken niet langer aan te sluiten bij actuele vragen uit de samenleving van nú. Dat geldt voor de overheidsrol niet anders. Groepjes eigen–wijze burgers stropen mouwen op en werken zelf alternatieve oplossingen uit. Zo zijn wijzelf intensief betrokken bij een geldsysteem zonder banken en zonder rente.

Het is voorlopig niet duidelijk is wat de nieuwe grote ‘waarheid ’ wordt. Er zijn vele kiemen om de volgende stap op te enten. Als een land zo massaal op discontinuïteit koerst, als zoveel oude lijnen niet langer door te trekken zijn, dan zijn groepjes individuen weer aan zet.

Weerbare mens. Wendbare samenleving. ‘In tijden van transitie reis je licht’, roepen wij vaak. Op persoonlijk level. Op landsniveau. De weerbare mens die experimenteert, verenigt, kracht uitoefent met geestgenoten waar hij/zij het verschil kan maken. Die helder heeft in welke toekomstige wereld hij/zij wel en in welke hij/zij níet wil leven. Die open staat en nieuwsgierig is naar wat je met anderen kunt bewerkstelligen. Die dus licht reist zonder al teveel ballast. Die – nog zo’n kreet die we graag roepen – en die in deze tijden leert comfortabel ‘out of control’ te zijn.

Edward, wij vinden je roep om de weerbare mens en om veerkracht in onze samenleving helemaal zo gek niet. Wil je bij ons in de masterclass cursus? We komen desnoods op locatie. Je kunt hier intekenen.